Học cách phạm sai lầm - kỹ năng sống quan trọng bậc nhất

Hàng ngày, chúng ta tiếp xúc với rất nhiều thông tin có phần tiêu cực, từ việc sinh viên hối tiếc khi chọn sai ngành học rồi ra trường không có việc làm, hàng nghìn người bỏ tiền vào công ty đa cấp, các doanh nhân tính toán sai lầm dẫn đến nợ nần phá sản; cho đến sai lầm trong tình yêu, hôn nhân khiến nhiều sự việc đau lòng xảy ra…

Dường như sai lầm đang bủa vây, rình rập xung quanh cuộc sống của chúng ta, chỉ cần sơ sảy là phạm phải ngay.

Thế nhưng, James Joyce, một trong những nhà văn có ảnh hưởng nhất thế kỷ 20, lại cho rằng "Sai lầm là cánh cổng của khám phá". Hay Albert Einstein cũng từng nói "Kẻ nào chưa từng mắc phải lỗi lầm cũng là kẻ chưa bao giờ thử làm việc gì cả". Vậy, phải chăng sai lầm không hoàn toàn là tiêu cực?

Quả là như vậy, bởi ngay cả vũ trụ muốn tồn tại ở trạng thái như ngày nay cũng phải trải qua thời kỳ hỗn mang, thì con người làm sao có thể đạt được thành tựu nào đó mà không vấp váp một vài lần.

Thử hỏi có người nào thành công mà chưa từng phạm phải sai lầm, chỉ là sau mỗi lần vấp ngã, họ không hề bỏ cuộc mà còn trở nên mạnh mẽ hơn, từng trải hơn và biết cách tận dụng chúng để đạt được những gì mình muốn.

Thà sai còn hơn chưa một lần dám thử

Với một số người, sai lầm đồng nghĩa với thất bại hơn là trải nghiệm. Như nhà văn J.K. Rowling từng chia sẻ với sinh viên Đại học Harvard: "Tôi thường gặp những người hoảng loạn, tự trói mình trong chiếc áo vô hình, bởi họ sợ thất bại và chẳng dám làm gì. Cảm giác rơi xuống tận cùng xã hội chẳng vui vẻ gì, nhưng tôi vẫn phải cố gắng và thử sức, bởi xét cho cùng, tôi có gì để mất đâu cơ chứ".

Nói ra có thể nhiều người không đồng tình, nhưng thực chất học cách phạm phải sai lầm cũng là một kỹ năng sống rất quan trọng. Muốn thành công như Steve Jobs hay Jack Ma, hãy tìm hiểu xem họ đã từng phạm phải những sai lầm gì và vượt qua chúng như thế nào, biết đâu đấy bạn lại rơi vào hoàn cảnh tương tự thì sao.

Nếu Steven Spielberg không thi trượt khỏi đại học Nam California tới 3 lần, thì sao ông lại bỏ học để theo nghề đạo diễn và có được thành tựu rực rỡ như hôm nay.

Cũng có trường hợp, sai lầm của người này lại đem đến thành công cho người khác. Có thể nói, La La Land là tác phẩm thu hút sự chú ý nhất năm 2016 với doanh thu phòng vé cực khủng cộng với hàng loạt giải thưởng chuyên môn.

Ít ai ngờ, lựa chọn ban đầu cho hai vai diễn Sebastian và Mia lại là Miles Teller và Emma Watson, tuy nhiên do cả hai đều có yêu cầu vô lý nên đã nhường cơ hội tỏa sáng lại cho bộ đôi Ryan Gosling và Emma Stone.

Ai trong chúng ta cũng tìm kiếm sự hoàn hảo. Kết quả là nhiều người rơi vào hai thái cực, hoặc né rủi ro không dám đưa ra quyết định, hoặc để sai lầm hạ gục bản thân. Việc nhận biết và học tập từ sai lầm của chính mình cũng như khoan dung trước sai lầm của người khác được xem như một nghệ thuật sống.

Giáo sư Amy Cuddy của Đại học Harvard đã gói gọn nghệ thuật này trong ba bước: Bình tĩnh tự phân tích, đặt mình vào trường hợp của người khác và thử tha thứ.

Thành công nào không lắm chông gai

Trước khi đến được thành công, chúng ta thường vấp phải nhiều sai lầm dẫn đến thất bại và đôi khi còn trả cái giá không hề nhỏ. Thế nhưng, đừng hoảng loạn, đừng thỏa hiệp mà hãy bình tĩnh, tự trấn an rồi tìm cách ứng phó, "khi một cánh cửa khép lại, sẽ có một cánh cửa khác mở ra", hãy sẵn sàng để tận dụng cơ hội mới đang chào đón mình. 

Hơn thế nữa, mắc sai lầm cũng giúp bạn học được cách suy nghĩ tích cực hơn và không cảm thấy nuối tiếc vì điều mình đã chọn. Những người càng thành công, họ càng gặp nhiều thất bại. Chính thất bại đã rèn giũa cho họ ý chí sắt đá, kiên cường và luôn lạc quan về cuộc sống. 

Đối với tuổi trẻ, sai lầm đôi khi còn là một lợi thế. Điều nghịch lý ấy được tỷ phú Jack Ma nhấn mạnh: "Nếu bạn đang 25 tuổi, hãy cứ sai lầm đi. Đừng lo lắng. Ngã thì lại dậy. Bạn thất bại, bạn lại đứng lên. Mọi sai lầm đều là tài sản, đều là bài học quý báu cho bạn".

Nếu chọn sai ngành học hay trao lầm tình yêu đi chăng nữa… Có gì đâu, bởi tất cả đều không nghiêm trọng như bạn nghĩ. Tuổi trẻ này, cuộc sống này đều là của bạn. Tuổi trẻ có quyền được thử nghiệm, trải nghiệm, được quyền sống theo ước mơ và có quyền sửa sai.

Bên cạnh thái độ lạc quan hướng tới tương lai, chúng ta cũng nên tìm hiểu nguyên nhân gây sai sót, tránh đi vào "vết xe đổ". Nếu cứ mắc cùng một lỗi sai quen thuộc nhiều lần, bạn sẽ ngày càng dễ dãi với bản thân, không tôn trọng chính mình và đánh mất niềm tin từ mọi người xung quanh.

Đừng để bản thân lười biếng, không có chí cầu tiến và xem mọi lỗi lầm đều "bình thường", "quy luật". Sai lầm "sinh ra" để giúp chúng ta học hỏi và trân trọng cuộc sống hơn, nên hãy tận dụng một cách thật thông minh.

Chẳng ai có thể phán xét cuộc đời của bạn chỉ vì những sai sót mà bạn mắc phải, kết quả của quá trình dài mới thể hiện tất cả. Chính vì thế, hãy vui lên bởi chúng ta vẫn còn có cơ hội "cảm ơn sai lầm", trải nghiệm rằng đằng sau nỗi đau sẽ là nụ cười.